جاودانگی

من فکر می کنم پس هستم، گفته ی روشنفکری است که دندان درد را ناچیز می داند. من احساس می کنم پس هستم، حقیقتی است بسیار بسیار معتبرتر و در مورد هرموجود زنده به کار می رود. از نظر فکری، خویشتن من با خویشتن تو تفاوت اساسی ندارند. افراد بسیار، اندیشه های کم: همه ما کم و بیش مثل هم فکر می کنیم و افکارمان را با یکدیگر مبادله می کنیم،از هم وام می گیریم و از یکدیگر می دزدیم. اما وقتی کسی پایم را لگد کند، فقط احساس درد می کنم. در اینجا بنیاد خویشتن فکرنیست بلکه رنج است که بنیادی ترین همه احساسهاست. حتی وقتی یک گربه درد می کشد نمی تواند به خویشتن یگانه و تبدیل پذیر خود تردید کند. در رنج و درد شدید جهان محو می شود و هریک ازما با خویشتن خویش تنها می شود.

هیپولیت از پرنس مشکین پرسید: آیا نسبت به من حس تحقیر داری؟

_چرا؟ آیا چون تو بیشتر ازما رنج کشیده ای و همچنان رنج می کشی باید نسبت به تو احساس تحقیر داشته باشم؟

_نه، زیرا من شایسته درد و رنجم نیستم.

من شایسته درد و رنجم نیستم. این جمله بزرگی است. این جمله به این معنا است که رنج نه تنها اساس خویشتن خویش و اثبات هستی شناسانه تردیدناپذیرآن است بلکه رنج تنها احساسی است که شایسته بیشترین احترام است.

از این روست که میشکین همه زنانی را که رنج می کشند می ستاید. وقتی میشکین عکس ناستازیا فیلیپوونا را برای اولین بار دید گفت: این زن باید خیلی رنج کشیده باشد. در فصل پانزدهم بخش اول، میشکین مسحور به ناستازیا فیلیپوونا می گوید: من چیزی نیستم اما شما، شما رنج کشیده اید. 

اگر ما به هر زنی بگوییم شما خیلی رنج کشیده اید مثل آن است که از روحش تجلیل کرده باشیم، آن را نواخته و به اوج برکشانده باشیم. هر زنی در چنین لحظه ای حاضر است به ما بگوید اگر شما هنوز جسم مرا تصاحب نکرده اید اما روحم، دیگر مال شماست. 

در برابر نگاه خیره میشکین روح بزرگ و بزرگ می شود، شبیه یک قارچ غول پیکر به بلندی یک ساختمان پنج طبقه می شود، شبیه یک بالن می شود که از هوای گرم پر شده و آماده است با سرنشینانش به آسمان بلند شود، ما به پدیده ای رسیده ایم که من آن را بزرگ شدگی روح می نامم..

#جاودانگی

#میلان_کوندرا